O’RTA ASR SHAHAR VA QISHLOQLARI
Abstract
Tarix faniga oʼrta asr tushunchasi uygʼonish davri mutafakkirlari tomonidan kiritilgan boʻlib, madaniyat yuksak taraqqiy etgan antik davr bilan uygʼonish davr oʼrtasidagi davrga nisbatan ishlatilgan. Oʼrta asrlar feodal еr egaligi munosabatlari davri boʼlib uch bosqichdan iborat: 1) ilk oʼrta asrlar (V–ІX asrlar); 2) rivojlangan oʼrta asrlar (ІX–XVasrlar); 3) soʼnggi oʼrta asrlar (XVІ–XVІІ asrning oʼrtalari) ni oʼz ichiga oladi.
Oʼrta Osiyoda oʼrta asrlar davrining dastlabki bosqichi yirik davlatlar–Kushonlar saltanati va Qangʼ davlati konfederatsiyasining inqirozi va ular ustiga xionitlar, kidaritlar va eftalitlar kabi koʼchmanchi qabilalarning ommaviy ravishda bostirib kirishi bilan boshlandi. Bu ikki davlatning tanazzuli Oʼrta Osiyo hududlariga Eron sosoniylarining istilochilik harakatini faollashtirdi. Ammo koʼchmanchi qabilalar, ayniqsa eftalitlar bunga yo’l qoʼymadi. VI asrning ikkinchi yarmida sosoniylar Oʼrta Osiyoda Turk xoqonligi bilan toʼqnashishga toʼgʼri keldi. Hokimiyatni oʼz qoʼliga olgan Gʼarbiy Turk xoqonligi 100 yil davomida butun Oʼrta Osiyo ustidan nazoratini oʼrnata oldi.
Keywords
Shahar , xoqonlik , hukmronlik , er egalari , uyg’onish davri, davlat
References
- Karimov I.A. Tarixiy xotirasiz kelajak yoʻq. – Toshkent, 1998.
- Karimov I.A. Yuksak maʼnaviyat – еngilmas kuch. – Toshkent, 2008.
- Альбаум Л.И. Живопись Афрасиаба. – Тoshkent, 1975.
- Аннаев Т.Д. Раннесреневековые поселения Северного Тохаристана. – Тoshkent: Фан, 1988.
- Беленицкий A.M., Бентович И.Б., Большаков О.Б. Средневековый город Средней Азии. – Л, 1973.
- Живопись древнего Панджикента / Отв. ред. А.Ю. Якубов-ский и М.М. Дьяконов. – М, 1954.
- Кабанов С.К. В оазисах и степях Кеша и Нахшеба. – Ташкент: Узбекистан, 1988.
- Кабанов С.К. Культура сельских поселений Южного Согда III-VI вв. – Ташкент, 1981.